Ozempic (Semaglutide) là một loại thuốc tiêm được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường type 2 ở người lớn. Nó giúp kiểm soát lượng đường trong máu bằng cách kích thích sản xuất insulin và giảm lượng đường do gan sản xuất. Ngoài ra, Ozempic còn có tác dụng giảm cân, mặc dù không phải là thuốc giảm cân chính thức
Thuốc trị tiểu đường Semaglutide đã trở thành chủ đề nổi bật kể từ khi loại thuốc này được FDA chấp thuận để giúp kiểm soát lượng đường trong máu và điều trị béo phì. Thuốc Semaglutide bao gồm các tên thương mại là Ozempic, Wegovy và Rybelsus .
Kết quả nghiên cứu Ozempic cho thấy Semaglutide có thể giúp mọi người kiểm soát lượng đường trong máu một cách đáng kể. Nhưng các nghiên cứu cũng cho thấy nó có thể gây ra những thay đổi về thị lực, bao gồm mờ mắt, làm nặng thêm bệnh võng mạc tiểu đường và biến chứng tại hoàng điểm.
Vậy lợi ích có lớn hơn rủi ro không?
Semaglutide là gì và nó ảnh hưởng đến mắt như thế nào?
Semaglutide giúp mọi người giảm cân và kiểm soát lượng đường trong máu bằng cách giải phóng hormone khiến chúng ta cảm thấy no khi ăn. Hormon này, được gọi là GLP-1, nó cũng thúc đẩy cơ thể tạo ra nhiều insulin hơn, làm giảm lượng đường trong máu.
Khi cơ thể trải qua sự thay đổi về lượng đường cũng có thể ảnh hưởng đến hình dạng thủy tinh thể trong mắt. Sự thay đổi này là nguyên nhân gây mờ mắt, một tác dụng phụ của Semaglutide .
Bs Maturi cho biết những bệnh nhân lớn tuổi có nhiều khả năng bị mờ mắt hơn khi bắt đầu dùng thuốc. Điều này là do thể thủy tinh trở nên kém linh hoạt hơn khi chúng ta già đi, do đó thị lực khó ổn định trở lại khi cơ thể gặp những thay đổi về lượng đường trong máu. Nhưng đây chỉ là tác dụng phụ tạm thời, thường giảm dần sau 3 hoặc 4 tháng”.
Semaglutides có thể gây mù?
Một nghiên cứu gần đây cho biết có thể có mối liên hệ giữa việc sử dụng Semaglutide và việc tăng nguy cơ gây mù mắt được gọi là bệnh thần kinh thị giác máu cục bộ phần trước không do viêm động mạch (NAION). Nhưng các chuyên gia cho biết vẫn chưa có đủ dữ liệu để đề xuất bệnh nhân nên lo lắng hoặc nên ngừng dùng thuốc. Những người mắc bệnh tiểu đường vỗn đã có sẵn nguy cơ mắc NAION, cho dù họ có sử dụng Semaglutide hay không, thực tế là như vậy.
"Còn quá sớm để kết luận rằng mối liên hệ này là mối liên hệ nhân quả. Cần phải nghiên cứu thêm để kiểm tra giả thuyết. Cho đến lúc đó, bệnh nhân nên biết thông tin này và tham khảo ý kiến của nhóm chăm sóc, đưa ra lựa chọn cẩn thận, sáng suốt dựa trên hồ sơ rủi ro cá nhân của họ", bác sĩ nhãn khoa thần kinh Andrew Lee cho biết.
Nếu bệnh nhân đang dùng Semaglutide và không gặp bất kỳ triệu chứng nào, họ nên tiếp tục dùng theo hướng dẫn và thảo luận mọi thắc mắc với bác sĩ chăm sóc chính của mình. Những người muốn bắt đầu dùng Semaglutide để kiểm soát lượng đường trong máu hoặc để giảm cân nên hỏi bác sĩ xem loại thuốc này có phù hợp với họ hay không.
Ozempic và các Semaglutides khác có làm cho bệnh võng mạc tiểu đường trở nên tồi tệ hơn không ?
Những người mắc bệnh tiểu đường đôi khi có lượng đường trong máu cao bất thường, có thể khiến mạch máu trong mắt bị rò rỉ. Đây là nguyên nhân gây ra bệnh mắt do tiểu đường, nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực.
“Có vẻ lạ khi một loại thuốc giúp kiểm soát bệnh tiểu đường lại có thể làm cho thị lực của bạn kém đi, nhưng đó là điều chúng ta đã biết từ lâu. Bs Maturi cho biết: Một nghiên cứu lâm sáng lớn cho thấy có mối liên quan giữa việc kiểm soát lượng đường trong máu và tình trạng bệnh võng mạc tiểu đường trở nên trầm trọng hơn”. “Đối với đa số mọi người, đây không phải là vấn đề và các triệu chứng có thể kiểm soát được. Hãy thông báo cho bác sĩ nhãn khoa biết về bất kỳ loại thuốc nào bạn đang sử dụng và kiểm tra mắt thường xuyên. Họ sẽ theo dõi mọi thay đổi về thị lực và đề xuất các phương pháp điều trị tiềm năng.”
Tôi có nên sử dụng Ozempic để giảm cân?
Bác sĩ điều trị chính có thể giúp bệnh nhân quyết định xem Ozempic hoặc các loại thuốc ăn kiêng khác có phù hợp với họ hay không. Mặc dù Semaglutide có thể giúp tránh ăn quá nhiều nhưng các bác sĩ nhãn khoa nhấn mạnh rằng đây không phải là sự thay thế cho việc chăm sóc sức khỏe tổng thể của bạn.
“Bạn vẫn cần phải sống một lối sống lành mạnh, ăn uống đầy đủ, tập thể dục và thực hiện các cuộc hẹn khám bệnh. Bs Maturi cho biết , đối với những bệnh nhân thực sự gặp khó khăn với chế độ ăn kiêng và kiểm soát lượng đường trong máu, loại thuốc này có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến cảm giác thèm ăn và giúp cải thiện cuộc sống của họ. Ông khuyên: đề nghị của tôi dành cho bệnh nhân đã bàn bạc với bác sĩ và quyết định sử dụng thuốc là phải sử dụng thuốc theo hướng dẫn và kiên nhẫn với bất kỳ tác dụng phụ nào đã biết, bao gồm cả mờ mắt.”
Các nhà nghiên cứu đang nỗ lực tìm hiểu thêm về tác dụng lâu dài của Semaglutide đối với bệnh võng mạc tiểu đường ở những người mắc bệnh tiểu đường type 2. Một nghiên cứu có tên FOCUS sẽ đánh giá tác dụng của Semaglutide với vai trò điều trị tiểu đường và cả với bệnh võng mạc tiểu đường. Nghiên cứu dự kiến sẽ kết thúc vào tháng 2 năm 2027.
Bs Hoàng Cương sưu tầm
Ds Vũ Hồng Minh hiệu đính
Theo Vered Hazanchuk
Và Raj K Maturi, MD, AAO website