BỘ Y TẾ

Chấn thương dây chằng đầu gối là một trong những vấn đề phổ biến, đặc biệt ở những người thường xuyên tham gia các hoạt động thể thao hoặc có công việc yêu cầu vận động nhiều. Dây chằng đầu gối đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định khớp gối và tổn thương ở khu vực này có thể gây ra đau đớn, giảm chức năng vận động, thậm chí dẫn đến biến dạng khớp nếu không được điều trị đúng cách.

1. Chấn thương dây chằng chéo trước

Dây chằng chéo trước (ACL - Anterior Cruciate Ligament) là một trong những dây chằng chính của đầu gối, giúp ổn định khớp gối, ngăn cản xương chày trượt về phía trước quá mức. Chấn thương ACL thường gặp khi thực hiện các chuyển động xoay hoặc đổi hướng đột ngột trong các môn thể thao như bóng đá, bóng rổ và trượt tuyết.

Biểu hiện chấn thương dây chằng chéo trước bao gồm:

• Đau nhói bên trong khớp gối ngay khi chấn thương xảy ra.

• Đầu gối sưng nhanh chóng trong vòng vài giờ.

• Giảm khả năng vận động, khó khăn trong việc đi lại hoặc đứng thăng bằng.

• Mất ổn định, cảm giác như khớp gối không vững khi đi lại hoặc đứng lên.

Khi có dấu hiệu chấn thương, người bệnh cần được sơ cứu ban đầu bằng liệu pháp RICE (Rest - Nghỉ ngơi, Ice - Chườm đá, Compression - Băng ép, Elevation - Nâng cao chân) để giảm đau và sưng. Sau đó, bệnh nhân cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán chính xác và có phương pháp điều trị phù hợp.

Chấn thương nhẹ có thể điều trị bằng vật lý trị liệu, tập trung vào các bài tập tăng cường sức mạnh cơ bắp xung quanh đầu gối. Trong trường hợp dây chằng bị đứt hoàn toàn, phẫu thuật tái tạo dây chằng là cần thiết. Sau phẫu thuật, việc thực hiện các bài tập sau mổ dây chằng chéo trước rất quan trọng để phục hồi sức mạnh và sự linh hoạt của khớp gối.

Chấn thương dây chằng chéo trước

2. Chấn thương dây chằng chéo sau

Dây chằng chéo sau (PCL - Posterior Cruciate Ligament) nằm ở phía sau đầu gối, có chức năng ngăn xương chày trượt về phía sau so với xương đùi. Đây là dây chằng khỏe nhất trong khớp gối thường bị tổn thương khi có lực mạnh tác động trực tiếp từ phía trước của khớp gối, chẳng hạn trong tai nạn giao thông hoặc té ngã.

Biểu hiện chấn thương dây chằng chéo sau bao gồm:

• Đau âm ỉ ở phía sau khớp gối, đặc biệt khi gập hoặc duỗi chân.

• Khó khăn khi di chuyển hoặc đứng lên từ tư thế ngồi.

• Đầu gối có thể sưng nhẹ nhưng không rõ ràng như chấn thương ACL.

Nếu chấn thương ở mức nhẹ, bác sĩ có thể khuyến nghị nghỉ ngơi kết hợp vật lý trị liệu. Khi dây chằng bị đứt hoặc đầu gối mất ổn định nghiêm trọng, phẫu thuật tái tạo dây chằng là cần thiết. Bài tập sau mổ dây chằng chéo sau giúp tái tạo chức năng và cải thiện khả năng vận động của đầu gối, đồng thời giảm nguy cơ chấn thương tái phát.

Chấn thương dây chằng chéo sau

3. Chấn thương dây chằng giữa gối

Dây chằng giữa gối (MCL - Medial Collateral Ligament) nằm ở mặt trong khớp gối, giữ vai trò ngăn xương chày di chuyển quá mức về phía trong. Chấn thương dây chằng này thường xảy ra khi đầu gối chịu lực mạnh từ phía ngoài, chẳng hạn như trong các pha va chạm ở môn bóng đá hoặc bóng bầu dục.

Các dấu hiệu của chấn thương dây chằng giữa gối có thể bao gồm:

• Đau dọc theo mặt trong của khớp gối.

• Cảm giác căng hoặc đau nhói khi cố gắng xoay chân hoặc vận động.

• Đôi khi có cảm giác khớp gối lỏng và mất ổn định.

Các phương pháp điều trị bảo tồn thường được áp dụng cho trường hợp dây chằng giãn hoặc rách nhỏ. Khi đó, người bệnh cần nghỉ ngơi, băng nẹp gối và thực hiện các bài tập nhẹ nhàng để phục hồi. Phẫu thuật thường không bắt buộc, trừ khi dây chằng giữa bị tổn thương nghiêm trọng kết hợp với các dây chằng khác.

Chấn thương dây chằng giữa gối

4. Chấn thương dây chằng bên ngoài

Dây chằng bên ngoài (LCL - Lateral Collateral Ligament) nằm ở phía ngoài của khớp gối, giúp ổn định khi đầu gối chịu lực từ phía trong. Chấn thương LCL thường xảy ra khi đầu gối bị ép mạnh từ phía trong ra ngoài, như trong tai nạn giao thông, va chạm mạnh khi chơi thể thao, hoặc ngã với đầu gối xoay vặn không đúng cách.

Khi bị chấn thương dây chằng bên ngoài, người bệnh có thể cảm nhận được những dấu hiệu như:

• Đau nhói hoặc căng cứng ở mặt ngoài khớp gối.

• Khó khăn trong việc đứng vững, di chuyển, xoay hoặc gập gối.

• Sưng hoặc bầm tím ở khu vực dây chằng bị tổn thương.

Chấn thương LCL ít xảy ra nhưng thường nghiêm trọng và đi kèm với một số loại chấn thương khác ở đầu gối như tổn thương sụn chêm, dây thần kinh hoặc các dây chằng khác. Do đó, trong đa số trường hợp, dây chằng bên ngoài bị tổn thương nặng, đặc biệt khi đứt hoàn toàn, thường cần can thiệp phẫu thuật để khôi phục chức năng và sự ổn định của khớp gối.

Chấn thương dây chằng bên ngoài đầu gối

Chấn thương dây chằng đầu gối, dù ở bất kỳ loại nào, đều cần được phát hiện và điều trị kịp thời để tránh biến chứng lâu dài. Bên cạnh các phương pháp điều trị y tế, người bệnh cần thực hiện các bài tập phục hồi chức năng để đảm bảo khả năng vận động bình thường. Việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và chuyên gia phục hồi chức năng sẽ là chìa khóa giúp bạn sớm lấy lại sức khỏe và sự tự tin trong vận động.

Nếu bạn hoặc người thân đang gặp vấn đề liên quan đến phục hồi sau chấn thương dây chằng đầu gối, hãy tìm đến các trung tâm phục hồi chức năng uy tín để được tư vấn và điều trị kịp thời. Trung tâm Trị liệu và Phục hồi chức năng MYREHAB MATSUOKA là một lựa chọn đáng tin cậy, nơi áp dụng các phương pháp tiêu chuẩn Nhật Bản cùng đội ngũ chuyên gia tận tâm. Truy cập https://myrehab-matsuoka.com/ để biết thêm thông tin chi tiết.