Trong những năm qua, nhiều yếu tố nguy cơ đã được công nhận bao gồm: Căng thẳng tâm lý, đặc điểm hành vi cá nhân, tiền sử dùng corticosteroid. Sinh lý bệnh cơ bản của CSC liên quan đến dày màng mạch (hắc mạc), tắc nghẽn mạch máu, thay đổi lưu lượng máu màng mạch (ChBF) và tăng tính thấm màng mạch, dẫn đến tổn hại biểu mô sắc tố võng mạc mất bù và sau đó là bong thần kinh lớp thần kinh cảm thụ. Nhiều hệ thống cơ quan, chủ yếu là hệ thống thần kinh, tim mạch, nội tiết và thận tham gia vào việc kiểm soát trương lực mạch máu và ChBF thông qua trục dưới đồi - tuyến yên - thượng thận và hệ thống renin - angiotensin - aldosterone. Trong khi các cơ quan khác như gan lại điều chỉnh enzym phân hủy corticosteroid. Các thuốc vận mạch và hướng thần cũng tham gia điều hòa tưới máu tại mắt. Ngoài ra, có những tiền đề về giải phẫu và di truyền được xác định có thể dẫn tới hình thành dạng mãn tính hoặc tái phát của CSC, thông qua phản ứng tế bào và tăng sinh mạch.
Dưới đây các tác giả xem xét quá trình sinh lý bệnh và miễn dịch học trong CSC với vai trò điều hành, ảnh hưởng của nhiều hệ thống cơ quan. Với nền tảng này, họ đề xuất một phân loại căn nguyên thiết nghĩ sẽ gợi ý cho các can thiệp điều trị tùy chỉnh phù hợp.
BẢNG PHÂN LOẠI CÁC NGUYÊN NHÂN CÓ THỂ DẪN ĐẾN
BỆNH HẮC VÕNG MẠC TRUNG TÂM THANH DỊCH - CSC
Phân loại căn nguyên được đề xuất trên đây có thể cung cấp một khuôn khổ cho các can thiệp điều trị tùy chỉnh, mặc dù trong nhiều trường hợp bệnh có thể do các cơ chế hỗn hợp. Hầu như, bất kỳ bác sĩ mắt nào cũng có thể gặp các bệnh nhân dễ mắc CSC hoặc tái phát liên tục. Do đó, nâng tầm hiểu biết rộng rãi của các bác sĩ nội khoa phối hợp với truy tìm căn nguyên toàn thân của bác sĩ Mắt là rất quan trọng trong việc xác định nguyên nhân CSC.
Bs Hoàng Cương
Tập hợp thông tin từ Taiwan J Ophthalmol 2022;12:381-393